Gebroken rijm

Gebroken rijm kent twee soorten. Van gebroken rijm is sprake als de tweede en de vierde regel rijmen, maar de eerste en de derde regel van de strofe juist niet (is dit laatste wel het geval dan gaat het immers om gekruist rijm). Bij de andere soort gebroken rijm rijmen juist de eerste en de derde regel, terwijl de tweede en de vierde regel dat niet doen (is dit laatste wel het geval dan gaat het uiteraard weer om gekruist rijm). Gebroken rijm kan dan ook heel goed gepoogde gekruist rijm zijn van de dichter.

Deze rijmsoort is niet al te moeilijk om toe te passen voor de dichter. Anders dan bij gepaard rijm, gekruist rijm en omarmend rijm hoeven binnen een vierregelige strofe maar twee regels op elkaar te rijmen, wat zoals hierboven al aangegeven meestal de tweede en de vierde zijn. Het zal u dan ook niet verbazen dat gebroken rijm tot de meest toegepaste rijmschema's behoort.

Rijmschema van gebroken rijm: a b c b - d e f e (maar soms ook: a b a c - d e d f)

Gebroken rijm kan voorkomen in strofen bestaande uit minimaal vier regels. Hieronder verduidelijken we dit rijmschema aan de hand van een aantal gedichten.

Toegepast in vierregelige strofen:

We moesten heel lang op je wachten
maar bleven hopen, jaar na jaar
fantastisch nu te kunnen zeggen
soms worden dromen waar

- Ine van der Mark -

*****

Ik denk niet vaak
Ik denk niet gauw
Maar als ik denk
Denk ik aan jou

*****

"Prettige dagen,
Gelukkig Nieuwjaar"
Elk jaar wensen mensen
dit weer aan elkaar

De kaarten voorheen
nog vol vrolijke kreten
"Een fantastisch nieuwjaar"
hoe konden we weten....

Want Kerst deze keer
is zo eenzaam, zo raar
Niets is meer hetzelfde
dan 't vorige jaar

Er is zoveel pijn
en er zijn zoveel vragen
Die heviger zijn
in deze donkere dagen

Met Kerst gaan de kaarsen
ter gedachtenis aan
Aan hen die dit jaar
van ons heen zijn gegaan

En sturen we wensen
als steun aan elkaar
Veel sterkte met Kerst
en het komende jaar....

- Loes de Bruijne -

*****